Rotunda kamienna
Język:
Rotunda kamienna – pomnik ofiar pierwszej wojny światowej z okręgu Marggrabowej (obecnie Olecko), zbudowany w latach 1925–1927. 19 lipca położono kamień węgielny, a 11 września 1027 roku zakończono budowę tego drugiego co do wielkości monumentu (20 m szer., 10 m. wys). Budowę pomnika w Marggrabowej zainicjował starosta, od 1921 roku, dr Bruno Wachsmann, a koszt pokryły organizacje kombatanckie. Monumentalną budowlę wzniesiono na wzgórzu górującym nad jeziorem Olecko Duże, położonym pomiędzy drogą do Gołdapi i miejskim kąpieliskiem. Wokół rozciągały się tereny sportowo-rekreacyjne ze stadionem o olimpijskich wymiarach, z bieżnią lekkoatletyczną, parkurem, strzelnicą miejską, kortami tenisowymi oraz boiskami do gry w siatkówkę i piłkę nożną. Kompleks uzupełniało schronisko młodzieżowe, pawilon letni oraz rozległy park.
Pomnikowi nadano kształt półokrągłej rotundy z sześcioma wielkimi ostrołukowo zakończonymi otworami. Do jej budowy wykorzystano miejscowy kamień polny, co miało znaczenie symboliczne. U góry biegł napis: „Herr Gott, erhöre unsere Flehen, lass wider ein starkes Deutschland” (Boże usłysz nasze wołanie i spraw, aby znowu powstały wielkie Niemcy“). Na podeście, do którego prowadził ciąg szerokich schodów stał masywny postument z płonącym wiecznie zniczem. Budowle otaczały kamienne przejścia, które prowadziły do zejścia wysokimi schodami w kierunku stadionu i położonego za nim jeziora. Przed monumentem znajdował się obszerny plac, na którym odbywały się m.in.: zgromadzenia polityczne, spotkania jubileuszowe i potańcówki.
Pomnik ocalał. W latach 60.XX wieku skuto postument z wiecznym ogniem oraz wykute w kamieniu miecze, zdobiące trzy pionowe słupy budowli. Budowla robi wielkie wrażenie. Jej monumentalna forma, wielkość, materiał, otaczający ją park z kompleksem rekreacyjno-sportowym. Jest jednym z nielicznych zachowanych pomników ofiar pierwszej wojny światowej w regionie północno-wschodniej Polski.
Rotunda kamienna - zdjęcie z 1957 roku
